Mittwoch, 14. Januar 2009

/ترۆتسکی‌/ شۆڕشی به‌رده‌وام چییه‌، به‌ڵگه‌نامه‌کان


بیرۆکه ی شۆرشی به رده وام، له م کاته دا داوای ئه وپه ری سه رنجی هه ر م ارکسیه ك د هکات له به رئه وه ی،
پشکه وتنی ململانی ئایدۆلۆژی و ململانی چینایه تی ب ه ته واوی ئ هم باسه ی ل ه بیره وه ری جیاوازیه
کۆنه کانی نوان مارکسیه کان و ڕوسه کان ده رهناوه و پشنیارکردنی وه ك باسکی په یوه ست به شۆرشی
جیھانی ب ه شیوه یه کی گشتی و پ هیوه ندیکانی ناو هوه و شوه کانی .
تانه ی ک ه گه شه ی بۆرژوازیه ت تیایاندا دواکه وتوه ، ب ه تایبه ت  مانای بیرۆکه ی شۆرشی ب هرده وام بۆ ئه و وو
کۆلۆنیال و نیمچه کۆلۆنیاله کان چاره سه ری راسته قینه و ته واو بۆ مه هامه دیموکراتیه کان و مه هامی
ڕزگاری ن هته وایه تی تیایدا، ناتوانرێ بت ه دی ت هنھا ب ه دیکتاتۆری هتی پرۆلیتاریا نه بت ،که وا پشره وایه تی
گه لی ژرده ست ده کات، وه ب ه شوه یه کی تایبه ت ج هماوه ره جوتیاریه که ی .
مه به ست ته نھا له باسه کشتوکالیه کان نیه ، به لکو باسه نه ته وه یه کانیشه ، که ده ورکی سه ره کی هه یه
ته دواکه وتوه کانیان پک هناوه ،  له شۆرشی دیموکراتیدا بۆ جووتیاران، ئه وانه ی ک ه زۆرینه ی ته واوی وو
وه به ب هاوپه یمانتی نوان پرۆلیتاریاو جوتیاران ، ناتوانرێ مه هامی شۆرشی دیموکراتی بسازنرێ، وه
هه تا ناتوانرێ به شوه یه کی جدیش پشنیار بکرت. به که هاوپه یمانتی نوان ئه م دوو چینه ش نایه ته دی
به ب خه باتکی س هرسه ختانه دژی بۆرژوازی لیبرالی نه ته وه یی .
ته جیاکاندا، ناتوانین ل ه هاوپه یمانتی  هه رچه ند ب پانتایی قۆناغه سه ره تاییه کانی شۆرش له وو
شۆرشگرانه ی نوان پرۆلیتاریاو جوتیاران تبگه ین، ته نھا له ژر سه رکردایه تیه کی سیاسیدا نه ب بۆ
پشره وانی پرۆلیتاریای رکخراو له پارتکی کۆمۆنیستدا ئ همه ش به و مانایه دێ که ناتوانرێ
سه رکه وتنی شۆرشی دیموکراتی بگات ه ئه نجام, ته نھا له ڕگه ی دکتاتۆریه تی پرۆلیتاریاوه نه ب، که
ئه ویش پشتیوانه به هاوپه یمانیه تی له گه ڵ جوتیاراندا ، که یه که م جار مه هامی شۆرشی دیموکراتی تیایدا
به دیدت. گه رهاتوو دروشمی بلاشیفه ی کۆن ( دکتاتۆریه تی کرکاران و جوتیارانی دیموکرات ) له
بۆچوونی مژووییه وه نرخاند ، به ته واوی ده ربرینی ئه و په یوه ندیه ده دۆزینه وه که له نوان پرۆلیتاریاو
جوتیاران و بۆرژوای لیبرالد ا هه یه ، که له سه ره وه دیاری کراوه ، شۆرشی ئۆکتۆب هریش ئه مه ی س هلماند،
م دارشتنه کۆنه که ی لینین پشتر سنووری بۆ سرووشتی ئ هو په یوه ندیه رامیاریه هاوبه شه ی نوان  به
پرۆلیتاریاو جوتیاران له نو به شه شۆرشگره که یدا دانه نا ، به چه ند ده ربرینکی تر ، ئه و داڕژراوه ی
به زۆر پ هسندکرد که له هه ندێ سه پندراوی نادیاری جه بریدا هاتبوو ، که ده بوایه ئاواه بوایه ، له
ئه نجامی تاقیکردنه وه ی مژوودا، ل ه به رامبه ر هه ندێ ژمردیاری دیارکراودا ، تاقیکردنه وه مژووییه کان
ئه وه یان سه لماند ، له بارودۆخکدا که هیچ لکدانه وه یه کی تری قبول نه ده کرد. به شداربوونی جووتیاران
هه رچۆنك بت گرنگی شۆرشگرایه تی، ناتوانت بلایه ن بت ، ئه ی چۆن س هرکرده بت.
جووتیاران یان ب ه دوای کرکاران ده که ون یان بۆرژوازی ، ئ همه ش ئ هوه ده گه یه ن ک ه ئه وان ناتوانن له (
دکتاتۆریه تی کرکاران و جووتیارانی دیموکرات ) تبگه ن، ته نھا به دیکتاتۆریه تی پرۆلیتاریا نه ب ، ک ه
جه ماوه ری جووتیاران به دوا خۆیدا راد هکشی .
ه و باشترین ناوه رۆآی چینایه تی دکتاتۆریه تی  دکتاتۆریه تی دیموکراتی کرکاران و جووتیاران وه ك په ی
پرۆلیتاریای هه یه ، ناشیه ت ه پکھاتن ل هکاتکدا نه ب که بتوانرێ پارتکی شۆرشگری بلایه ن رك
بخرت ، ک ه به رژه وه ندیه دیموکراتیه کانی جووتیاران و بۆرژوازی بچوك ب ه شوه یه کی گشتی د هرببرت .
تدا بگرت و وه ده ست نیشانی به رنامه ی  حیزب به یارمه تی پرۆلیتاریا ده توان ده ست به سه ده سه
شۆرشگری بکات، مژووی نوێ، به تایبه تی مژووی ڕوسیا له نوان ئه م ( 25 ) ساه ی دوایدا د هست
نیشانی ئه وه ده کات که ناتوانرێ ب هسه ر ئه و رگریه دا بپه رنه وه ، به ب دروستکردنی حیزبکی جووتیاری
واته وونکردنی بۆرژوازی بچووك ( جووتیاران ) بۆ ئازادی ئابووری و سیاسی ، وه بوغرای قوولی
ناوه وه یان رده دات به هه ندێ ل ه توژه کانی سه ره وه یان ل هگه ڵ بۆرژوازی گ هوره دا هاوپ هیمان بن ،
بوونه وه ودا وه به تایبه تی له کاتی شه رو شۆرشدا ، له کاتکدا هه موو توژه کانی تری دنیا  له کاتی یه آا
له گه ڵ پرۆلیتاریادا هاوپ هیمان د هبن ، توژ هکانی ناوه ندیش ناچار د هبن له نوان ئه م دوو هزه گه وره یه دا
تی به لشه فیدا ، له نوان کیومنتانغ و  یه کک هه بژرن ، له نوان رژمی کرنسکی و ده سه
دکتاتۆریه تی پرۆلیتاریادا ، ناکرت و نابت رژمکی نوه ند هه بت ، واته دکتاتۆریه تی دیموکراتی
کرکاران و جووتیاران .
هه ودانی ئه مرۆی کۆمۆنیستی نونه ته ویی، سه پاندنی دروشمی (دکتاتۆریه تی کرکاران و جووتیارانی
تدا که زۆر د همکه مژوو پیاید هڕوات هیچ مانایه کی نیه ته نھا  تانی خۆرهه  دیموکراته ) به سه ر وو
مانای کۆنه په رستی ن هبت ، و ه هنده ی ئه م درووشم ه له به رامبه ر درووشمی دکتاتۆریه تی
پرۆلیتاریادا به کارده هنرت که له رووی رامیاریه وه یارمه تی هه وه شاندنه وه و تواندنه وه ی پرۆلیتاریا
ده دات ل ه نو جه ماوه ری بۆرژوازی بچوکدا ، به مه ش بارودۆخکی ل هبار هه لده که وێ بۆ دروست بوونی
تی بۆرژوازی نه ته وه یی و له نو چوون و دارووخانی شۆرشی دیموکراتی ، خستنه ناو هوه ی ئه م  ده سه
درووشمه له به رنامه ی کۆمۆنیزمی نونه ته وه یی ، ل ه راستید ا خیانه تکی مارکسیانه بوو ل ه داب و
نه ریتی ئۆکتۆبه ری به لشه فی .
تی گرت ه ده ست و هك هزکی سه رکردایه تی شۆرشی دیموکراتی ، به  دکتاتۆریه تی پرۆلیتاریا که ده سه
دنیاییه وه به شوه یه کی س هره کی و خرا رووب هرووی هه ندێ تکشکاندنی قووڵ د هبته وه له یاسای
خاوه ندارتی بۆرژوازی ، شۆرشی دیموکراتی ، له کاتی گ هشه کردنیدا راسته وخۆ ده گۆرت بۆ شۆرشکی
سۆسیالیستی و پاشان د هبته شۆرشکی به رده وام .
ی د هکاته وه  ت ل ه لای هن پرۆلیتاریاوه سنوور ب هندی شۆرش ناکات ، به کو ته نھا وا  وه رگرتنی د هسه
، و ه ناتوانرت ل ه بنیادی سۆسیالیستی تبگ هین ته نھا له سه ر بن همای ململانی چینای هتی نه ب له سه ر ئاستی
تی پ هیوه ندیه  نه ته وه یی و نوده وه تی . ئه م ململانیه ، به له به ر چاو گرتنی یه کجاره کی ده سه
سه رمایه داریه کان له سه ر ئاستی جیھانی ، به دنیاییه وه ده گاته ئاستی ته قینه وه ی تووند ، وات ه شه ری
ناوخۆ ل ه ناوه وه و شه ری شۆرشگرانه ش ل ه ده ره وه ، به مه ش سونه تی به رده وام بوونی خودی شۆرشی
تکی دواکه وتوه وه و شۆرشی دیموکراتی  سۆسیالیستی دروست د هبت ، گه ر هاتوو په یوه ست بوو به وو
تکی س هرمایه داری کۆنه وه که بۆ ماوه یه کی زۆر درژ ب ه دیموکراتییه ت  تیایدا دروست ببوو ، یان به وو
و په رله مانتاردا رۆیشتبت .
ناتوانرێ شۆرشی سۆسیالیستی له سنووری نه ته وه ییدا ته واو بکرت ، یه ک له هۆیه سه ره کیه کانی قه یرانی
کۆمه گه ی بۆرژوازی له بوونی نه ته وه ی به رهه م هاتوو پکدت ، ک ه ئه م کۆمه گایه دروستی کردوه و
ده یه وت له سنووری د هوه تکی نه ته وه ییدا بچته ده رێ، ل هئه نجامی ئه مه شدا شه ره کانی ئیمپریالیزم له
ت ه یه کگرتووه بۆرژوازیه ئه وروپیه کان ل ه لایه کی تر دته گۆرێ .  لایه ك و وو
شۆرشی سۆسیالیستی له نو چوارچوه ی ن هته وه دا د هست پده کات و وه له سه ر ئاستی
نوده وه تی گ هشه ده کات ، پاشان له سه ر ئاستی جیھانی ته واو د هبت . به مه ش شۆرشی سۆسیالیستی
به رده وام مانایه کی تازه تری ده بت ، فراوانتر له ووشه یه ك، ناتوان ته واو ببت ته نھا به سه رکه وتنی
یه آجاره کی کۆم هلگه ی تازه نه بت ب هسه ر هه موو ئ هستره که ماندا .
تانی ( پگه یشتوو )  ئه و ونه یه ی له س هره وه بۆ گه شه ی شۆرشی جیھانی کشامان ، م هسه له ی وو
یان ( پنه گه یشتوو )بۆ سۆسیالیزم ر هت ده کاته وه ، ب ه پی ئ هو دارژراو ه داواکراوه نه بزوه ی ک ه به رنامه ی
کۆمۆنیزمی نوده وه تی ئستا دایناو ه هنده ی س هرمایه دار بازاری جیھانی و دابه شکردنی جیھانی کارو
هزی جیھانی به رهه م هنانی دروست کردوه ، کۆی ئابووری جیھانیشی بۆ بنیادی سۆسیالیزم ئاماده
کردوه .
ته جیاکانی دنیا د هیگه ن ، هه ریه ك به ڕگه یه کی جیاوازو له بارودۆخکی گونجاودا ،  هه موو وو
م دواتر ده گه نه  تانی پشکه وتوو بگ هنه دکتاتۆریه تی پرۆلیتاریا به  تانی دواکه وتوو د هتوانن پش وو  وو
سۆسیالیزم .
تکی دواکه وتووی کۆلۆنیاڵ یان نیمچه کۆلۆنیاڵ که پرۆلیتاریا تیایدا ته واو خۆی ئاماد ه نه کردووه  وو
ت بگرته ده ست ، ئه و ب ه پی ئه م ز همینه یه ب توانایه  که جووتیاران ل ه ده وری خۆی کۆکات هوه و د هسه
ت له ڕگه ی شۆرشی  تکدا که پرۆلیتاریا د هگاته ده سه  م ل ه وو  شۆرشی دیموکراتیه ت ته واو بکات ، به
د یموکراتیه وه ، هه مان چاره نووسی دکتاتۆریه ت و سۆسیالیستی پشووی نابت ، بارمته ی هزی
به رهه م هنانی ن هته وه یمان کرد ب ه هنده ی بارمت هی پشکه وتنی شۆرشی سۆسیالیستی جیھانی .
تدا ، ک ه له سه ر ڕ هچکه ی دژای هتی ئۆکتۆبه ر روابت ، ت هنھا تاکه  بیرۆکه ی سۆسیالیزم له یه ك وو
بیرۆکه یه که که به شوه یه کی قوڵ و دروست پچه وانه ی بیرۆکه ی شۆرشی به رده وام ده بت ، ه هودانی
تدا سنوور ب هند کرد ،  پیاوانی ڕیزی دوو ، ل هژر ن هشته ری ر هخنه دا ، بیرۆکه ی سۆسیالیزمی ل ه یه ك وو
له ڕووسیای ته نیادا به هۆی تایب هتمه ندتی تایب هتی ( گه وره یی و به روبوومه سروشتیه کان ) کاره کان
چاك ناکات به که زیاتر خراپی ده کات ، وازهنان له هه وستی جیھانی ، به شوه یه کی مسۆگه ر ده گاته
رکه وتنی نه ته وه یی ، یان بۆ تروانینی باشترین و چاکترینی تایب هت که رگه ده دات به هه ندێ
تانی تر ناتوانن بیگه ن .  ت گ همه ی سه رکه وتنی پ ببه خش ، که وو  وو
دابه شکردنی جیھانی بۆ کار ، وه پشت به ستنی پیش هسازی سۆڤیه ت له سه ر ت هکنه ۆجیای بگان ه و و ه پشت
تانی پشکه وتوودا ل هسه ر ماده ی خامی ئاسیا ...هتد ، دروست  به ستنی هزی به رهه م هنان له وو
بوونی کۆم هگه ی سۆسیالیستی بلای هن و دابراو ل ه هه ر پارچه یه ك بت ل ه جیھاندا کردۆته مه حاڵ .
بیرۆکه ی ستالین و بۆخارین دژایه تی شۆرشی دیموکراتی ب ه شۆرشی سۆسیالیستی به ته نھا به شوه یه کی
میکانیکی ناکه ن، ب هده ر له تاقیکردنه وه کانی شۆرشه کانی ڕووسیا به کو شۆرشی نه ته وایه تی به سه ر
شۆرشی جیھانیدا پ باشتره .
تانی دواکه ووتو د هخه نه خزمه ت بنیادنانی رژمی دیکتاتۆری دیموکراتی ، که  ئه وان ب هروبوومی وو
هنانه گۆری م هحاه و له رووی دکتاتۆریه تی پرۆلیتاریادا به رزی د هکاته وه ، ب همه ش هه ندێ خه یاڵ و
ت له  ئه ندشه ده چته نو ئ هم بیرۆکه یه له سیاسه تدا ک ه خه باتی پرۆلیتاریا ئیفلیج د هکات ، ل ه پناو د هسه
تانی داگیرکراو .  ت و قووبوون هوه ی س هرکه وتنی شۆرشه کانی وو  خۆره ه
ت ل هلایه ن پرۆلیتاریاوه ، خۆی له خۆیدا شوه یه که  به پی بیرۆکه ی پیاوانی ریزی دوو ، گرتنی ده سه
بوونی چاره سه ری  له ته واوکردنی شۆرش به پله ی نه وه د ، ب ه پی ده ربرینی ستالین س هرده می وا
و بوونی کۆلاك به سۆسیالیزم وه بیرۆک هی (پاله وانانی کاریگ هر ) بۆرژوازی  نه ته وایه تیه ، بیرۆکه ی تکه
تدا  جیھانی ، ناتوانرت ل ه یه کتر جیابکرنه وه ، وه هه روه ها ل هگه ڵ بیرۆکه ی سۆسیالیزم ل ه ته نھا ی هك وو
، پک هوه ده وه ستن و پکیش هوه هه ره س دنن .
بیرۆکه ی سۆسیالیزمی نه ته وه یی( کۆمۆنیزمی نونه ته وه یی ) وه ك چ هککی یارمه تیده ر ب هکارده هن و
ده یخاته خزمه ت خه بات کردن ل ه دژی ب هکار بردنی چه ك ، سیاس هتی ئستای کۆمۆنیزمی نون هته وه یی ،
په یره وه که یی و هه بژاردنی سه رۆکه کانی ت هواو ل هگه ڵ ئه و ڕۆچونه دا دت هوه ، وه کردویه تیه تیپکی
یاریده ده رو هیچ ئاماد هییه کی نیه بۆ د هرئه نجامدانی ئه و مه هامه ی ک ه پشنیاری ل هسه ر کرابوو ب ه
شوه یه کی بلای هن .
به رنامه ی کۆمۆنیزمی نونه ته وه یی ، ئه وه ی بۆخارین دایناوه ، به ته واوی گواستنه وه یه ، هه ودانکی ب
تدا له گه ڵ مارکسیزمی نونه ته وه یی ،  هووده یه بۆ سه رکه وتن له نوان بیرۆکه ی سۆسیالیزم له یه ك وو
له کاتکدا ناتوانین ئه وه ی دواهه مین له ڕه وتی به رده وامی شۆرشی جیھانی جیابکه ینه وه . خه باتی
ناره زایه تیه کانی چه په کۆمۆنیسته کان له پناو سیاسه تکی دروستداو و ه په یره وکی چاك ل ه
کۆمۆنیزمی نونه ته وه ییدا ، به شوه یه ك له گه ڵ خه بات له پناو ب هرنامه یه کی مارکسی به ستراوه ته وه که
له یه کتر جیاناکرنه وه ، وه مه سه له ی به رنامه به ستراوه ته وه به دوو بیرۆک هی دژ ب هیه که وه : بیرۆکه ی
تدا. کشه ی شۆرشی به رده وام ل ه ده مك کاته وه  شۆرشی به رده وام و بیرۆکه ی سۆسیالیزم ل ه یه ك وو
نه خشه بۆ پانتایی ئ هو ناکۆکیه ی نوان لینین و ترۆتسکی کشاوه ، وه باشتر له وه ش ، مژووش ب هکاری
هناوه به کارهنانکی ت هواو . ئه م فرمانه به ستراوه ته وه به خه بات ل ه نوان بیرورا بنه ره تیه کانی مارکس و
لینین ل ه لایه ك و بژارکردنی ناو هندیش ل ه لایه کی تر .

Keine Kommentare: